Namazın Edebi
Hz. Peygamberin bir veya iki
kere yaptığı ve devam etmediği şeye edep, mendup veya müstehap
denir. Rüku ve secdede tespihlerin üçten fazla yapılması, sünnet
olan okuyuştan fazla kıraatte bulunulması gibi. Edepler
sünnetleri tamamlamak için meşru kılınmıştır. Hanefilere göre
namazın edepleri şunlardır (bk. Buhari, Salat, 9; Ebû Davud,
106,107).
1)
Erkeklerin iki avuçlarını iftitah tekbiri alırken yenlerinin
içinden çıkarması menduptur. Bu durum da tevazua daha yakındır.
Ancak soğuk gibi zaruret hali müstesnadır. Kadınlar ise
kollarının açılmamsı için ellerini elbisenin altından
kaldırırlar.
2) Namaz
kılan kişinin ayakta iken secde edeceği yere, rükuda iken
ayaklarının üst kısmına, secdede burnunun iki kanadına otururken
kucağına selam verirken omuzlarına bakması menduptur. Bunu
yaparken hûşu içinde ve ihsan derecesinde namaz kılma gayreti
olmalıdır. Rasûlullah (s.a.v.) ihsanı şöyle tarif etmiştir:
"Allah'a, sanki O'nu görüyormuşsun gibi ibadet etmendir. Her ne
kadar sen O'nu görmüyorsan da o seni görmektedir. (bk. Ebû
Davud, Sünnet 16).
3) Esnerken
ağzı açmamaya çalışmak menduptur. Buna güç yetmezse, elin arkası
veya yeni ile ağzı kapamak gerekir.
4) Gücü
yettiği ölçüde öksürüğü gidermek menduptur.
5) Kamet
alınırken, müezzin "Hayye ale'l-Felah" deyince, imam ve cemaatin
ayağa kalkması menduptur. İmam mihraba yakın bulunmazsa, her
saf, imam aralarından geçeceği sırada ayağa kalkar.
6) "Kad
kâmeti's salâh (Namaz başladı)" denildiği zaman İmam, namaza
başlar. İmam bu hareketi ile müezzini doğrulamış olur. Bununla
birlikte kâmet bittikten sonra namaza başlanmasında da bir
sakınca bulunmaz. Hatta, Ebû Yusuf ile, hanefiler dışındaki üç
mezhebe göre uygun olan da budur.
Kaynak:
Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN, Delilleriyle İslam ilmihali, Erkam
Yayınları.
|